آموزش اینکوترمز 2020 به زبان ساده
آموزش اینوترمز 2020 – اینکوترمز چیست ؟ – سوال اولی که بعد از خواندن تیتر این مقاله به ذهن ما را خطور میکند، این سوال است که آیا اینکوترمز 2020 به زبان تخصصی وجود دارد؟ پاسخ ما این است: ما در مقاله اینکوترمز 2020 به بیان آسان به تشریح نکات اصلی وکلیدی اینکوترمز 2020 میپردازیم یا به عبارت دیگر، خلاصهای از اینکوترمز 2020 را ارائه کرده ایم. برای یادگیری اینکوترمز حتما ترجمه متن کامل اینکوترمز 2020 به زبان فارسی را مطالعه نمایید تا درک بهتری از کلیات آن بیابید، زیرا که اینکوترمز از الزامات اساسی برای همه تجار میباشد به بیان دیگر، اینکوترمز یکی از الفباهای تجارت در عرصه بین الملل میباشد.
در مقدمه آموزش اینکوترمز 2020 به بیان ساده نیاز به تشریح اینکوترمز داریم، از آنجایی که هر کشور قوانین خاص خود را دارد، بالطبع معامله و تجارت در کشورهای مختلف از قوانین ملی متنوعی برخوردار می باشد. تجارت بین الملل در واقع یک فرایند است که حداقل بین دو کشور رخ میدهد، زبان مشترک و وحدت رویه بین کشورها از دهه های گذشته یکی از مشغلههای مدیران و فعالان تجارت بخش خصوصی و حتی دولتی بوده و هست. اتاق بازرگانی بین المللی با تشکل کمیتههای مختلف تخصصی، گامهای بلند و پرسودی در راستای تجارت برداشته و قواعد متحدالشکل و استاندارد را تدوین نموده است که در سراسر دنیا به وسیله تجار، بازرگانان و حتی دولتها پذیرفته شده اند. بدون تردید معروف ترین قاعده استانداردی که توسط اتاق بازرگانی بین المللی، تدوین شده اینکوترمز می باشد. اینکوترمز به بیان ساده عبارت است از: قواعد استاندارد بین المللی که توسط اتاق بازرگانی بین المللی تدوین شده است که چگونگی تقسیم و تسهیم هزینه ها، تعهدات قراردادی و ریسکهای معامله و تجارت بین فروشنده و خریدار را مشخص می کند.
حتما میدانید یک مبادله بازرگانی بین‌المللی، شامل مراحل متعددی است. کالای موضوع معامله، پس از تولید و بسته بندی، از محل فروشنده در کشور مبدأ حمل شده و به مرز و گمرک کشور مبدأء حمل می‌رسد، بعد بر وسیله اصلی حمل بارگیری شده و حمل و نقل بین‌المللی انجام میگردد، در مرحله بعد کالا به مرز و گمرک کشور مقصد رسیده و در آنجا تشریفات ترخیص وارداتی کالا انجام میشود و تا انبار خریدار در داخل کشور مقصد حمل میشود. به عبارت دیگر کالا از سه قلمرو جغرافیایی عبور میکند که عبارتند از محل فروشنده تا مرز خروجی کشور وی (کشور فروشنده)، مرز خروجی کشور فروشنده تا مرز ورودی کشور خریدار (حمل بین المللی) و مرز ورودی کشور خریدار تا محل وی (کشور خریدار). مراحل مختلف دیگری از جمله نقل و انتقالات بانکی و پرداخت، بازرسی، بیمه و عقد قرارداد حمل در فرایند فوق اضافه میشود. اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم، اینکوترمز قصد دارد چگونگی تقسیم تعهدات، هزینه‌ها و خطرات فرایند معامله بین فروشنده و خریدار را به شکل استاندارد روشن کند. در واقع قواعد اینکوترمز یک سری راه حل از قبل اندیشیده شده جهت سامان بخشیدن و استاندارد نمودن رابطه فروشنده و خریدار است. در جدول زیر لیست هزینه ها و مسئولیتهای یک معامله بین المللی (بر مبنای اینکوترمز 2020) به ترتیب ذکر شده است.
در این بخش از بررسی اینکوترمز 2020 به بیان ساده به تشریح مجموعه مواردی میپردازیم که در دایره تعهدات اینکوترمز 2020 نیست. باید دقت کنیم که علی رغم این که در اینکوترمز تلاش شده وظایف و مسئولیتها و تعهدات فروشنده و خریدار را در هر معامله یا خرید و فروش مشخص شوند، این قاعده تنها در یکی از مواد قرارداد یا یک خانه پروفرما مشخص می شوند و تعیین کننده کلیه تعهدات دو طرف نمیباشند. همچنین شایان ذکر است که در یک معامله بین المللی چندین قرارداد از جمله:
– قرارداد فروش (بین خریدار و فروشنده)
– قرارداد حمل (بین خریدار یا فروشنده با شرکت حمل)
– قرارداد بیمه (بین خریدار یا فروشنده و شرکت بیمه)
– قرارداد مشارکت در پرداخت (بین خریدار و بانک یا نهاد مالی)
– قرارداد ترخیص (بین خریدار، فروشنده و شرکت ترخیص)
و … وجود دارد.
نکته بسیار مهم در این بخش از تعریف اینکوترمز 2020 به بیان ساده این است که اینکوترمز ویژه قرارداد فروش است. به عبارت دیگر در اینکوترمز رابطه و تعهدات بین خریدار و فروشنده مورد بررسی قرار خواهد گرفت. هر چند مشخص است که استفاده از یک قاعده اینکوترمز 2020 بر دیگر قراردادها (به ویژه حمل) نیز تاثیرگذار می باشد. پس اینکوترمز بخشی از تعهدات خریدار و فروشنده را مشخص کرده و به موارد مختلف دیگری از جمله موارد زیر مربوط نمیشود:
در نهایت واقعیت آن است که اینکوترمز صرفاً قسمتی از تعهدات طرفین (خریدار و فروشنده) را مشخص میکند و تبعات انجام نشدن تعهدات را مورد بحث یا بررسی قرار نخواهد داد و مواردی از این قبیل بهتر است در مفاد قرارداد، مانند تعیین خسارت و غرامت ، جریمه تحویل دیرکرد یا پرداخت دیرکرد ، سرجمع مسئولیت ، زمان و فسخ قرارداد مکتوب شده و به امضای طرفین برسد
اولین نسخه از اینکوترمز در سال 1936 توسط اتاق بازرگانی بین المللی تدوین شد و پس از آن در سالهای 1953، 1967، 1976، 1980، 1990، 2000 2010، و 2020 مورد بازنگری و ویرایش جهت به روز شدن قرار گرفت. بازنگری و تغییر و اصلاح اینکوترمز به دلیل تغییر در محیط تجارت و معاملات و ابزارهای تجارت بین الملل توسط اتاق بازرگانی بین المللی انجام می شود. قابل ذکر است از سال 1980 این قواعد هر ده سال یک بار مورد بازنگری قرار گرفته است. اما باید توجه کنیم که برای رعایت این بازه زمانی برای بازنگری یک الزام قانونی وجود ندارد، اما اتاق بازرگانی بین المللی به دلیل حفظ اعتبار و سهولت در استفاده و همچنین به روز شدن به موقع آن تلاش می کند این بازه زمانی در نظر گرفته شود که نه خیلی کوتاه و نه خیلی طولانی باشد. تفاوتهای قابل توجهی بین نسخ مختلف حتی در یک قاعده وجود دارد که موجب می شود اشاره به نسخه مورد نظر طرفین ضرورت داشته باشد. بعنوان مثال قاعده CIP در نسخه 2020 نسبت به نسخه 2010 دستخوش تغییرات مهم شده که اهمیت اشاره به نسخه مورد نظر را افزایش داده و تبعات قانونی ایجاد می نماید. به طور مثال در قاعده CIP نسخه 2010 تعهدات فروشنده به لحاظ بیمه کالا در حد کلوز C بوده است، اما در نسخه 2020 در همین قاعده تعهدات فروشنده برای پوشش بیمه ای در حد کلوز A است. بنابراین با ذکر عبارت “The Incoterms® 2020 Rules” مقابل قاعده مورد استفاده نسخه مورد نظر مشخص می شود.
باید در نظر داشت که استفاده از یک قاعده اینکوترمز بدون تعیین دقیق محل و نقطه مورد توافق طرفین به هیج وجه صحیح نمی باشد. فروشنده موظف است کالا را در محل و نقطهای مشخص که مورد توافق طرفین است و در زمان مقرر به خریدار یا شخص معرفی شده از سوی وی (نماینده یا شرکت حمل) تحویل دهد. در تمامی قواعد اگر نقطه یا محل مورد نظر، به صورت دقیق تعریف نشده باشد و فقط نام یک کشور یا منطقه به صورت کلی نوشته شده باشد، فروشنده میتواند کالا را در بهترین محلی که با اهدافش متناسب است (مثلا محلی که فروشنده درون کشور یا منطقه مذکور انتخاب میکند) تحویل‌دهد، منظور از نقطه یک آدرس مشخص و تعیین شده از قبل است.
برای مثال در صورتی که مکتوب شود FCA INCOTERMS2020 CHINA، فروشنده در هر محلی از کشور چین که بخواهد میتواند کالا را تحویل بدهد به صورت خلاصه در صورت عدم تعیین محل و نقطه مورد توافق، حق انتخاب با فروشنده است و حتی خریدار به هیچ گونه حق اعتراضی ندارد. نکته با اهمیت این است که در قواعد C شامل CFR، CPT، CIF و CIP که دو نقطه بحرانی یا دو محل وجود دارد، باید هر دو را مشخص کرد. در این قواعد ریسک و خطرات از شهر یا بندر مبدا به خریدار منتقل میشود، در صورتی که پرداخت هزینههای متعارف تا شهر یا بندر مقصد بر عهده فروشنده است. بنابراین باید هر دو نقطه را به صورت دقیق تعیین نماییم.
در صورتی که طرفین توافق کنند که بند یا شرط خاصی به یک قاعده اینکوترمز 2020 اضافه نمایند، لزوما در ابتدا باید طرفی که ریسک و هزینه آن اقدام را بر عهده می‌گیرد، بصورت صریح مشخص کنند، به عنوان مثال در قاعده EXW ترخیص صادراتی بر عهده خریدار است، اما اگر طرفین تمایل داشته باشند این مورد را به تعهدات فروشنده اضافه کنند ممکن است از عبارت زیر استفاده شود:
EXW (INCOTERMS2020)
(Named place and point of delivery)Cleared for export
در این حالت ممکن است فروشنده مدعی شود که صرفاً پذیرفته در اجرای ترخیص صادراتی کمک نماید و این کمک باید به ریسک و هزینه خریدار انجام شود. بنابراین بهتر است عبارت فوق به‌صورت زیر تکمیل شود.
EXW (INCOTERMS2020)
(Named place and point of delivery) Cleared for export at the risk and expense of the Seller.
طرفین یک معامله بین المللی اختیار دارند که از قواعد اینکوترمز استفاده نمایند و قادر هستند که تغییراتی در آن برای استفاده خود ایجاد نمایند. اما این تغییرات باید واضح مورد اشاره قرار گرفته و طرفی که ریسک و هزینه تغییر مورد نظر را بر عهده می گیرد باید مشخص شود.
همان طور که پیش تر اشاره کردیم، اینکوترمز به دلایل متعددی از جمله تغییر شرایط کار بازرگانی، هر چند سال یک بار مورد بازنگری قرار می گیرد. آخرین تغییرات اینکوترمز در سپتامبر سال 2020 نهایی شده است و به نسخه 2020 شهرت یافت و از ژانویه سال 2020 اجرایی شد. نسخه 2020 در مقایسه با نسخه 2010 دارای تعدادی ویژگی مهم است که در زیر به صورت خلاصه بیان می گردد.
عدم تغییر ساختار دسته بندی
در نسخه 2010 کلیه قواعد اینکوترمز در دو دسته کلی طبقه بندی شده بودند و در نسخه اینکوترمز 2020 نیز به طور دقیق از همان ساختار استفاده شده است.
دسته اول اصطلاحات اینکوترمز 2020 شامل قواعدی هستند که برای همه روشهای حمل کاربرد دارند و دارای 7 قاعده (DDP,DPU,DAP,CIP,CPT,FCA,EXW) می باشد.
دسته دوم قواعدی هستند که مخصوص حمل دریای (CFR,FOB,FAS & CIF) هستند. به دلیل اهمیت روز افزون حمل دریایی، برای اولین بار، در نسخه سال 2010 قواعد ویژه حمل دریایی به عنوان یک دسته یا طبقه بندی مجزا مطرح شدند و همان ساختار در نسخه 2020 هم مورد استفاده قرار گرفت و در نهایت در نسخه سال 2020 کلیه قواعد در دو دسته مشخص شدند.
ایجاد تغییر در نام یک قاعده از اینکوترمز
در نسخه سال 2020 قاعده DAT به معنای تحویل در پایانه با حفظ ویژگیهای اصلی به DPU تغییر نام داده است. Delivered at Place Unloaded در واقع قاعدهای جدید و یا تغییر یافته ای است که فروشنده در محل مورد توافق در مقصد مسئول تخلیه کالا و هزینه آن نیز می باشد.
تغییرات در برخی قواعد
تعهدات در برخی قواعد از جمله CIP تغییر یافته است. در نسخه 2010 این قاعده، فروشنده مکلف به ارائه بیمه نامه با حداقل پوشش کلوز C بیمه ای بوده است در حالی که در نسخه 2020 فروشنده مکلف به ارائه بیمه نامه با پوشش کلوز A می باشد.
شفافیت در قواعد
نسخه 2010 ابهامات زیادی در قواعد بسیاری وجود داشت و این باعث شد تا اتاق بازرگانیبین المللی پس از انتشار متن اصلی اینکوترمز در کتابهای راهنما جزییات بیشتری را در قالب تفسیر و توضیح ارائه دهد. خیلی از این نکات در اینکوترمز 2020 بصورت شفاف و تصریح شده در متن اصلی ارائه شده است. برای مثال تخلیه در قواعد C، چگونگی تقسیم هزینه ها، بیمه باربری، اسناد محموله و موارد مختلف دیگری شفاف و مشخص شده اند که در بررسی قواعد به آنها اشاره می گردد.
حذف، اضافه و تغییر جایگاه برخی از تعهدات دهگانه
هر چند در هر دو نسخه اینکوترمز 2010 و 2020 ده تعهد برای خریدار و فروشنده در نظر گرفته شده است، اما در نسخه 2020 نه تنها عنوان برخی از تعهدات تغییر نموده، بلکه جایگاه اولویتی آنها نیز تغییر نموده است. در جدول ذیل تعهدات دهگانه فروشنده در دو نسخه با یکدیگر مقایسه شده است.
همانگونه که در جدول فوق قابل مشاهده است، تغییرات زیادی در عنوان و جایگاه تعهدات خریدار و فروشنده انجام شده که میتوان مهمترین تفاوت های اینکوترمز 2020 با 2010 را به شرح زیر نام برد:
