معرفی سامانه نیما : سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی

معرفی سامانه نیما : سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی

در سال‌های اخیر با توجه به نوسان شدید نرخ ارز متناسب با سیاست های دولتی و تحولات منطقه ای و تحریم ها دولت در جهت ثبات بازارهای سرمایه ای و صنعتی و همچنین کمک به واردکنندگان و صادرکنندگان کالا و خدمات به دنبال راهکارهای برای مدیریت فرایندهای ارزی در بخش صادرات و واردات هستند در این راستا دولت در سال 1397 اقدام به راه اندازی سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی کشور موسوم به نیما نمود تا روابط بین بانک مرکزی و صرافی های مجاز جهت خرید و فروش ارز در بستر مشخص و امن انجام گردد .

با توجه به اهمیت بسیار زیاد این سامانه در ادامه قصد داریم به صورت جزئی تر به این موضوع بپردازیم.

اهداف دولت جهت راه اندازی سامانه نیما به شرح زیر می باشد :

• تعیین واقعی نرخ ارز کشور براساس مکانیسم عرضه و تقاضا در راستا یکسان سازی نرخ ارز
• ایجاد ثبات در بازار ارز کشور با برگشت ارز حاصل از صادرات توسط صادرکنندگان
• راه اندازی مکانیستم شفاف و عملیاتی جهت معاملات ارزی وکاهش خطا و فساد
• راه اندازی بستری مطمن و عملیاتی جهت انجام فرایند تسویه معاملات ارزی
• تعیین و تثبیت هویت فعالان مجاز و واقعی بازار ارزی کشور و اعتباربخشی آن‌ها

مزایای سامانه نیما

یکی دیگر از مزایای استفاده از سامانه‌ی نیما، دسترسی تجار به طیف گسترده‌ای از صرافی‌های بانکی و تضامنی است و از این‌ رو نیما می‌تواند رقابت سالمی بین صرافی‌های موجود در این سیستم ایجاد کند. اهمیت سامانه‌ی نیما پس از یکسان‌سازی نرخ ارز توسط دولت از تاریخ ۲۱ فروردین سال جاری بیش از پیش افزایش پیدا کرده است. بر اساس اطلاعات ارائه‌شده توسط بانک مرکزی، واردکنندگان و صادرکنندگان کالا به ترتیب برای تأمین ارز مورد نیاز برای ورود کالا پس از ثبت سفارش و همچنین فروش ارز حاصل از صادرات کالا باید از سامانه‌ی نیما استفاده کنند.

 

 

بازرگانان درخواست‌های غیربانکی خود را برای تأمین ارز در سامانه‌ی جامع تجارت ثبت می‌کنند سپس این درخواست به شکل خودکار به سامانه نیما می‌شود و سپس این درخواست برای صرافی‌ها قابل مشاهده می‌شود.

 

بانک مرکزی بهمن‌ماه سال گذشته با راه‌اندازی سامانه‌ی « نیما»، مقدمات سامان‌ بخشیدن به بازار ارز کشور را فراهم کرد. سامانه‌ی نیما درواقع مخفف عبارت « نظام یکپارچه‌ی معاملات ارزی» محسوب می‌شود و با هدف تسهیل تأمین ارز و ایجاد فضای امن برای خریداران و فروشندگان ارز راه‌اندازی شده است.
سامانه‌.ی یادشده بدین منظور طراحی شده تا متقاضیان خرید ارز بتوانند درخواست خود را در یک بستر یکپارچه در اختیار فروشندگان ارز قرار دهند و فروشنده‌ای که تمایل به ارائه‌ی خدمات دارد، بتواند در بستری سالم و رقابتی، پیشنهاد خریدار ارز را پاسخ دهد. ساما.نه‌ی نیما در واقع بستری آنلاین برای خرید و فروش ارز است.

بازرگانان می‌توانند با مراجعه به سامانه‌ی جامع تجارت، درخواست خود را برای تأمین ارز ثبت سفارش‌های غیربانکی ثبت کنند. پس از ثبت سفارش و با توجه به هماهنگی صورت‌گرفته بین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت صنعت، معدن و تجارت، این درخواست به‌صورت خودکار و برخط به سامانه‌ی نیما انتقال پیدا می‌کند و در نتیجه درخواست خرید ارز بازرگانان توسط صرافی‌ها مشاهده می‌شود و در صرافی‌ها می‌توانند پیشنهاد خود را ارائه کنند. سامانه نیما در واقع بستری آنلاین برای خرید و فروش ارز است.

روش های تأمین ارز

به‌صورت کلی فرایند تأمین ارز مورد نیاز واردکنندگان کالا و متقاضیان ارز به دو روش صورت می‌پذیرد. یکی از روش‌های مورد نظر از طریق بانکی است که طی آن واردکننده ثبت سفارش را انجام می‌دهد و بانک مرکزی از طریق پرتال ارزی، ارز را تأمین می‌کند و از طریق روابط بین کارگزاری بانک‌های ایران و سایر کشور‌ها، پرداخت‌ها به فروشندگان خارجی صورت می‌پذیرد.

شیوه‌ی دیگر، تأمین ارز غیر بانکی است که در آن سیستم بانکی دخالت ندارد و صرافی‌ها به‌عنوان مهره‌ی اصلی در تبادل پول ایفای نقش می‌کنند. بانک مرکزی روش غیربانکی برای تأمین و انتقال ارز را زایید‌ه‌ی تحریم‌های بانکی اعلام کرده است.

متقاضیان خرید ارز به طریق غیر بانکی می‌توانند با استفاده از سامانه‌ی نیما اقدام به ثبت درخواست کنند و سپس در صورت پیشنهاد از سوی صرافی‌ها برای ارائه‌ی خدمات، گزینه‌های موجود را مشاهده و از بین پیشنهادات ارائه‌شده، مورد مطلوب را انتخاب کنند.

• واردکنندگان کالا و خدمات به‌عنوان متقاضیان ارز
• صادرکنندگان کالا و خدمات (شامل دولت به‌عنوان صادرکننده‌ی نفت) به‌عنوان عرضه‌کننده‌‌ی ارز
• واسطه‌گران شامل بانک‌ها و صرافی‌ها که منابع را از سمت عرضه‌کنندگان به متقاضیان هدایت می‌کنند
• سیاستگذار که بر اساس پیش‌بینی منابع و مصارف، نرخ، دامنه‌ی آزادی نرخ، اولویت‌ها و سقف مصارف را از طریق سامانه کنترل می‌کند

سامانه‌ی نیما سه ویژگی اصلی دارد؛ این سامانه داده‌ها و اطلاعات کامل و واقعی از عرضه و تقاضای ارز را فراهم می‌کند. همچنین باید به فرایند تأمین منابع و تخصیص مصارف ارزی در یک ساختار یکپارچه‌ اشاره کرد.
در نهایت سامانه‌ی نیما علاوه بر پوشش نیازمند‌های کلان مربوط به تجارت، قابلیت پوشش نیازهای خرد مردم نظیر ارزهای مسافرتی، درمانی و دانشجویی را هم دارا است.